Aktualnie trwająca na świecie i w Polsce transformacja energetyczna prowadzi do zmiany modelu produkcji energii elektrycznej. Coraz większą rolę zaczynają odgrywać lokalni prosumenci, czyli podmioty jednocześnie wytwarzający i konsumujący energię elektryczną, a także lokalni producenci energii elektrycznej i cieplnej, którzy posiadają większe instalacje odnawialnych źródeł energii. Zmianie podlega cały model systemu energetycznego – przechodzimy transformację z modelu energetyki promienistej na model energetyki rozproszonej oraz obywatelskiej, w której aktywny udział będą brali członkowie danej wspólnoty lokalnej. Energia elektryczna oraz cieplna w coraz większym stopniu produkowana będzie przez lokalne obywatelskie społeczności energetyczne, które wytworzoną energię będą wykorzystywali przede wszystkim na własne potrzeby.

            Jednym z rodzajów obywatelskich społeczności energetycznych są klastry energii, czyli cywilnoprawne porozumienie (umowa), którego przedmiotem jest wytwarzanie
i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucja, obrót energią (pochodzącą przede wszystkim z odnawialnych źródeł energii). Członkiem klastra może być każdy podmiot – jednostka samorządu terytorialnego, osoby prawne, osoby fizyczne, a także inne podmioty. Celem klastra jest stworzenie lokalnego obszaru samobilansującego się. Zapotrzebowanie na energię elektryczną wewnątrz klastra powinno być pokrywane w całości lub w jak największej części przez członków klastra, którzy posiadają instalacje produkujące energię elektryczną lub cieplną (np. instalacje fotowoltaiczne, kogeneracyjne, turbiny wiatrowe, biogazownie).

Ponadto klaster jest wehikułem, który pozwoli pozyskać dodatkowe środki publiczne - zarówno krajowe, jak i ze źródeł zagranicznych – których celem jest wsparcie przedsięwzięć  z zakresu energetyki (budowa nowych instalacji wytwórczych, audyty energetyczne, optymalizacja zużycia energii w budynkach publicznych lub prywatnych itd.). Grupa środków pochodzących zarówno z Krajowego Planu Odbudowy, jak i bezpośrednio z programów unijnych będzie dedykowana właśnie lokalnym społecznościom energetycznym oraz klastrom.

Gmina Świętajno przystępując do Klastra Szczycieńska Energia, mogłaby osiągnąć znaczne korzyści zarówno Gminy Świętajno, jak i dla lokalnych spółek komunalnych, przedsiębiorców  i mieszkańców Gminy Świętajno. Utworzenie klastra umożliwiłoby, w perspektywie kilku lat, zmniejszenie cen energii dla członków klastra w porównaniu z cenami energii dostępnymi  dla osób niezrzeszonych w ramach klastra. Nadchodzące zmiany w sposobie rozliczania   m.in. nadwyżek energii pochodzących z prosumenckich instalacji fotowoltaicznych powodują, że znacznie korzystniejszym rozwiązaniem będzie odsprzedaż nadwyżek energii członkowi klastra, który w danym momencie jej potrzebuje. Oprócz zmniejszenia cen energii, klaster umożliwi pełne sięgnięcie po środki krajowe i europejskie, z których mogliby korzystać członkowie klastra, w tym na sfinansowanie audytów energetycznych, analiz prawnych  oraz biznesowych, a także na stworzenie nowych instalacji OZE i wdrożenie systemu zarządzania  i bilansowania energią elektryczną, które to działania przyniosłyby zyski dla Gminy Świętajno oraz jego mieszkańców, a także niższe ceny energii dla członków klastra. Zawiązanie Klastra Szczycieńska Energia oznaczałoby rozwój innowacyjnych i przyszłościowych technologii na terenie Gminy Świętajno, co skutkowałoby dodatkową promocją Gminy, jako miejsca nowoczesnego i przyjaznego środowisku. Dzięki powołaniu do życia klastra, Gmina Świętajno oraz mieszkańcy i przedsiębiorcy działający na jej obszarze mogliby w sposób aktywny uczestniczyć w trwającej transformacji energetycznej i czerpać  z niej korzyści.

 

Przewodniczący Rady Gminy

Arkadiusz Deptuła